ODRŽIVOST ISTRAŽIVAČKOG PROGRAMA REALIZMA U MEĐUNARODNIM ODNOSIMA

LIŠANIN Mladen (Istraživač saradnik u Institutu za političke studije, Beograd), mladen.lisanin@yahoo.com

Rad razmatra teoriju realizma u međunarodnim odnosima u kontekstu metodologije naučno‐istraživačkih programa (Methodology of Scientific Research Programs – MSRP) Imrea Lakatoša. Autor određuje pojam realizma u međunarodnim odnosima i izlaže osnove Lakatoševe analitičke matrice, te predstavlja i kritički analizira relevantne nalaze nekolicine autora koji su o ovom pitanju vodili plodnu debatu sa stanovišta filozofije nauke – Džona Vaskeza, Keneta Volca, Stivena Volta, Tomasa Kristensena i Džeka Snajdera, Kolina i Mirijam Fendijus Elman, Rendala Švelera i Vilijama Volforta. Analiza je fokusirana na dve osnovne linije sporenja: o tome da li se Lakatoševa metodologija prilikom evaluiranja realističke teorije koristi na adekvatan način, te da li je ona uopšte podesno sredstvo za preduzimanje ovakvog metateorijskog poduhvata. U zaključnom delu članka autor zastupa tezu o održivosti realističkog istraživačkog programa, uz ograničene domete primene Lakatoševe metodologije u oblasti nauke o međunarodnim odnosima.

Ključne reči: međunarodni odnosi, realizam, filozofija nauke, istraživački program, naučna paradigma