RAZLIČITA SHVATANJA MOĆI DRŽAVE KAO KLJUČNOG POJMA REALISTIČKOG TEORIJSKOG PRISTUPA

LIPOVAC Milan (Docent na Fakultetu bezbednosti Univerziteta u Beogradu), milanlipovac@gmail.com

Pojam moći države se u nauci o međunarodnim odnosima ozbiljnije proučava već skoro sedam decenija. Autor daje pregled određenja moći države iz perspektive realističkog teorijskog pristupa, ali i predstavnika drugih teorijskih pristupa koji su se bavili ovim pojmom. Naglasak je stavljen na tri preovlađujuća shvatanja moći: moć shvaćena kao kontrola nad resursima, moć shvaćena kao kontrola nad akterima i moć shvaćena kao kontrola nad događajima, odnosno ishodima. Teorijska diskusija dopunjena je prednostima i nedostacima svakog od ovih shvatanja moći države, a sa ciljem njihove sistematizacije i evenutalne pomoći pri odabiru adekvatnog određenja moći u sprovođenju konkretnih istraživanja. Autor zaključuje na to da pojam moći države prevazilazi okvire realističkog teorijskog pristupa i predstavlja jedan od ključnih pojmova (po nekim autorima i ključni pojam) u proučavanju međunarodnih odnosa, kao i da svako od predstavljenih shvatanja moći ima svoje mesto u teorijsko-pojmovnom aparatu nauke o međunarodnim odnosima i studijama bezbednosti.

Ključne reči: realizam, država, moć, kontrola resursa, kontrola aktera, kontrola događaja i ishoda