OD KRITIKE DO SAMOEVOLUIRAJUĆE (INTER)DISCIPLINE: KRITIČKA GEOPOLITIKA PROTIV POPULARNE GEOPOLITIKE

ZORKO Marta (Dr. Marta Zorko is an Associate Professor at the Faculty of Political Science, University of Zagreb), mzorko@fpzg.hr
SRŠEN Dario (An intern in magazine Zaštita, Zagreb)

Rad prikazuje razvoj kritičke geopolitike, od kako su je koncipirali O Tijetaj (O Tuathail), Dalbi (Dalby) i Rutlidž (Routlegde) krajem prošlog veka, pa sve do njihovih kritika i pojave fenomena koji su uticali na samorazvoj discipline kao takve. Prvi cilj je analiza glavnih teza pomenutih autora i prevođenje istih na savremene primere današnjice u svrhu testiranja postavljenih teza. Drugi cilj je prikaz savremenih fenomena koji utiču na razvoj discipline u različitim smerovima, od kritike medija, do kritike društva, s posebnim naglaskom na popularnu geopolitiku. Radi se o preglednom radu koji teži analizi stanja discipline, definisanju i pozicioniranju u okvire nove/stare geopolitike, međunarodnih odnosa i humane geografije. Središnja je teza kako su savremeni fenomeni (kao uzrok) suzili fokus izučavanja unutar nekih grana nauke, dok su u drugim uveli danas nezaobilaznu interdisciplinarnost pogleda i nove pristupe izučavanju i u teorijskom i u metodološkom smislu. Kritika klasične geopolitike rezultirala je razvojem triju pravaca izučavanja u ovom smislu: u okviru kritičke geopolitike kao zasebne discipline, s čitavim spektrom poddisciplina ili čak samostalnih disciplina poput popularne geopolitike; u okvirima kritika novo razvijenih neo-klasičnih teorija/škola međunarodnih odnosa; i u okvirima interdisciplinarnih pokušaja koji u fokus istraživanja stavljaju savremene fenomene, kritizirajući tako sve do sad razvijene metode i alate kao nedostatne za objašnjavanje kompleksnog sveta današnjice.

Ključne reči: kritička geopolitika, popularna geopolitika, Džeraoid O Tijetaj, Sajmon Dalbi, Pol Rutlidž