AMERIČKA SPOLJNA POLITIKA PREMA UJEDINJENIM NACIJAMA I MEĐUNARODNOM KRIVIČNOM SUDU – RAZLIKE U PRISTUPU IZMEĐU TRAMPOVE I BAJDENOVE ADMINISTRACIJE

NOVAKOVIĆ Marko (Senior Research Fellow, Institute of International Politics and Economics, Belgrade), marko@diplomacy.bg.ac.rs

Spoljna politika Sjedinjenih Država bila je predmet brojnih debata, članaka, knjiga i istraživanja. Nijedna druga tema nije pobudilo toliko interesovanje, kako u akademskoj tako i u zajednici praktičara. To je posledica ogromne dominacije Sjedinjenih Država tokom proteklih decenija na međunarodnoj sceni. Jedan posebno interesantan aspekt spoljne politike Sjedinjenih Država je njihov odnos sa Ujedinjenim nacijama. Njihov odnos je prilično složen pošto su Sjedinjene Države jedan od osnivača i najuticajnijih članica ove organizacije, ali istovremeno pokazuje i tendenciju da ima oštre amplitude. Jedan od najočiglednijih je pomak koji je napravila Trampova administracija, i on je u oštrom kontrastu u poređenju sa prvom godinom Bajdenove administracije. U ovom članku, autor će istražiti kako je prva godina Bajdenove administracije (od 20. januara 2021. do 20. januara 2022.) uticala na odnose Sjedinjenih Država sa Ujedinjenim nacijama, u poređenju sa istorijskom ulogom SAD u ovoj organizaciji i Trampove i Bajdenove administracije. U istraživanju je kroz analizu dokumenata SAD i UN, kao i kroz istorijsk-pravni model, došao do nekoliko zaključaka, među kojima se ističe taj da uprkos velikim promenama na čelu SAD i drastičnog skretanja sa kursa njene administracije (u ovom slučaju zanemarivanja obaveza prema UN), spoljna politika SAD i odnos SAD-UN ostaje isti i u skladu sa višedecenijskom konstantom.

Ključne reči: Sjedinjene Države, Ujedinjene nacije, Bajden, Tramp, Savet bezbednosti, doktrina povlačenja