MEĐUNARODNI PROBLEMI

PROBLEM PROTIVRAKETNE ODBRANE U ODNOSIMA RUSIJE I SJEDINJENIH DRŽAVA

TRAPARA Vladimir (Vladimir Trapara, istraživač saradnik, Institut za međunarodnu politiku i privredu, Beograd), vtrapara@yahoo.com

Istorija problema protivraketne odbrane u odnosima Rusije i Sjedinjenih Država traje već nekoliko decenija. Njena savremena faza započinje 2007. godine, sa odlukom SAD da rasporede protivraketni sistem u Srednjoj i Istočnoj Evropi. U ovom radu nudimo pregled najznačajnijih trenutaka u razvoju protivraketne odbrane, da bismo zatim napravili analizu problema u pogledu tehnoloških i političkih aspekata. Osnovni argument je da rusko-američki dogovor o ovom pitanju izostaje jer SAD generalno vode politiku usmerenu ka degradaciji statusa nezavisne velike sile koji ima Rusija, a od koga ne želi da odustane. Protivraketnu odbranu SAD, iako ova tehnološki nije sposobna da joj naškodi, Rusija vidi samo kao deo šireg korpusa mera Vašingtona usmerenih protiv nje. Pritom, kao sredstvo američkog „čišćenja“ „otpadničkih“ režima, protivraketna odbrana indirektno ugrožava Rusiju, jer ubrzava njeno dovođenje u strateško zaokruženje. Mogućnost prevazilaženja ovog problema i približavanja SAD i Rusije vidimo u zajedničkoj pretnji koju bi mogla da uputi rastuća Kina.

Ključne reči: protivraketna odbrana, nuklearno oružje, Rusija, Sjedinjene Države, „otpadničke“ države