MEĐUNARODNI PROBLEMI

GEOPOLITIČKA MISAO SOLA BERNARDA KOENA: IZMEĐU PREVAZIĐENOSTI I NEDOVOLJNE ISKORIŠĆENOSTI

KOPANJA Mihajlo (Istraživač-pripravnik u Institutu za međunarodnu politiku i privredu, Beograd), mihajlo.kopanja@diplomacy.bg.ac.rs

Rad razmatra epistemološki značaj prevazilaženja trenda svođenja geopolitičke misli na početku 21. veka samo na dve ukorenjene pozicije – klasičnu i kritičku geopolitiku, polazeći od teze da je neophodno razumevanje i preispitivanje misli autora koji se ne mogu svrstati u domen bilo jedne bilo druge teorijske pozicije. U težnji da doprinese prevazilaženju navedenog pojednostavljenja, autor razmatra misao doajena geopolitike Sola Bernarda Koena radi utvrđivanja njene relevantnosti za savremena istraživanja. Polazeći od pitanja da li je njegova misao prevaziđena ili neiskorišćena, rad pristupa pružanju osvrta na autore koji su uticali na Koena, posmatranju evolucije njegove geopolitičke misli kroz karijeru dugu sedam dekada i pojmovne mreže koju je razvio. Označavajući Koenovu misao kao specifičan geopolitički pristup, a ne kao jedinstvenu teoriju, rad identifikuje ograničenja njegovog geopolitičkog pristupa kojima se objašnjava diskrepanca između mogućnosti koje pruža i njene zastupljenosti i primene u savremenoj geopolitičkoj literaturi. Ipak, rad ukazuje na postojanje naznaka u Koenovom opusu koji mogu poslužiti kao osnova za prevazilaženje ograničenja njegovog geopolitičkog pristupa, uz zaključak da je Koenova geopolitička misao upravo zbog takvih mogućnosti u većoj meri neiskorišćena nego prevaziđena.

Ključne reči: geopolitika, Sol Koen, geopolitička misao, geopolitički pristup, konfliktni pojas, posibilizam