MEĐUNARODNI PROBLEMI

Pomirenje i saradnja u Evropi u političkim konceptima Julija Alberonija i Roberta Šumana

Gavrilović Darko (Center for History, Democracy and Reconciliation, Novi Sad, Serbia), chdr.novisad@gmail.com

Ovaj rad pruža uporednu analizu idejnih traganja dva mislioca: Julija Alberonija i Roberta Šumana, o panevropskoj političkoj saradnji i pomirenju. osnovno istraživačko pitanje glasi: koji su zajednički motivi u njihovim političkim zamislima u kontekstu zalaganja za postizanje trajnog mira u Evropi? Koristeći analizu „Plana“ Julija Alberonija kao i dva govora Roberta Šumana u Ujedinjenim nacijama i njegovu Deklaraciju iz 1950. godine, rad proučava Alberonijev panevropski koncept kroz vojne saveze i teritorijalnu preraspodelu, nasuprot Šumanovom ekonomskom modelu integracije zasnovanom na zajedničkim interesima. Bez obzira na veliku istorijsku i drugu distancu između dva politička mislioca koja onemogućava pravljenje apsolutnih paralela, istraživanje je akademski relevantno s obzirom na slične stavove u vezi sa prevazilaženjem sukoba kroz evropske integrativne procese, političku saradnju i ideološke poveznice, poput uticaja religije na politiku. Rezultati pokazuju da su oba modela imala mirovni karakter, ali da je moderna evropska integracija prvenstveno ostvarena kroz ekonomske mehanizme, a ne kroz vojno-političku dominaciju. Takođe, u oba slučaja detektuje se uticaj hrišćanstva, koji je naravno, s obzirom na epohu u kojoj je živeo, bio dominantniji i dosta eksplicitniji u idejama Alberonija (poimanje Evrope kao hrišćanskog kontinenta). Zaključuje se da Šumanova vizija predstavlja ostvarenje ciljeva evropskog jedinstva kroz institucionalizovanu saradnju, dok akademski podzastupljena Alberonijeva ideja ostaje istorijski primer ranog geopolitičkog razmišljanja o ujedinjenoj Evropi.

Ključne reči: Evropska integracija, pomirenje, hrišćanstvo, međunarodni odnosi, vojni savezi, međunarodno organizovanje